womenhood in architecture
Κάπου στο instagram, κάποια στιγμή θα έχεις πετύχει μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που απεικονίζει την ζωή πριν υπάρξει ο υπολογιστής και τα σχεδιαστικά προγράμματα. Σε ένα τεράστιο αρχιτεκτονικό γραφείο, μεγάλα σχεδιαστήρια με παραλληλογράφους ή στο πάτωμα αρχιτέκτονες σκυμμένοι πάνω από τεράστια χαρτιά, καμπουριασμένοι με πενάκια, στένσιλ και χάρακες.
Ίσως παρατηρήσεις ότι οι περισσότεροι είναι άντρες. Άντρες αρχιτέκτονες σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία πολύ πριν την τεχνολογική εξέλιξη να προσπαθούν σκυμμένοι πάνω από τεράστια τοπογραφικά να σχεδιάσουν την πόλη.
https://www.instagram.com/p/DE5TjpHucuS/?img_index=1
Σήμερα, το χαρτί έχει αντικατασταθεί από υπολογιστές αλλά οι αρχιτέκτονες παραμένουν σκυμμένοι να προσπαθούν να σχεδιάσουν. Όμως, πλέον, στην εικόνα υπάρχουν περισσότερες γυναίκες.
Εμένα, που μου αρέσει να κάνω λίστες, αποφάσισα να αναφέρω μερικές αρχιτεκτόνισσες που επηρέασαν, προβλημάτισαν, πάλεψαν να φανουν και φάνηκαν -ή και μερικές φορές όχι - σε αυτες τις ασπρόμαυρες εικόνες. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το Femininomenon και θα έπρεπε να καταγραφούν ακόμη περισσότερες, αλλά μπορούμε να ρίξουμε μια μικρή ματιά σε κάποιες από αυτές.
Eileen Gray (1878–1976
«Για να δημιουργήσεις, πρέπει πρώτα να αμφισβητήσεις τα πάντα.»
Η Eileen Gray ξεκίνησε τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι. Αργότερα, με την ενθάρρυνση του συντρόφου της, στράφηκε προς την αρχιτεκτονική. Το έργο της ανήκει στο κίνημα του μοντερνισμού και αποτελεί σημαντική κληρονομιά. Ένα από τα πιο γνωστά της έργα είναι η Villa E-1027, και για τα σουσού, έγινε αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων, καθώς ο Le Corbusier την διεκδίκησε με μανία. Ωστόσο, θα έπρεπε να εστιάσουμε και στα εμβληματικά κτίρια που συνδέονται με το όνομά της, στα έπιπλα που σχεδίασε και την ιστορία της που παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα.
Villa E-1027
Lina Bo Bardi (1914–1992)
«Η αρχιτεκτονική δημιουργείται, "εφευρίσκεται ξανά", από κάθε άνθρωπο που την πλησιάζει, που περιπλανάται στον χώρο της, ανεβαίνει μια σκάλα, ακουμπά ένα κιγκλίδωμα, σηκώνει το κεφάλι του για να κοιτάξει γύρω, ανοίγει ή κλείνει μια πόρτα, κάθεται ή σηκώνεται και δημιουργεί μια προσωπική σχέση με τον χώρο, ενώ ταυτόχρονα σχηματίζει "μορφές" μέσα σε αυτόν. [...] Αυτή η ενδόμυχη, φλογερή επαφή, που ο άνθρωπος αντιλαμβανόταν στην αρχή, σήμερα έχει ξεχαστεί. Η ρουτίνα και οι κοινόχρηστοι χώροι έκαναν τον άνθρωπο να ξεχάσει τη φυσική ομορφιά του "να κινείται στον χώρο", της συνειδητής του κίνησης, των μικρών αυτών χειρονομιών...» https://www.archdaily.com/455188/happy-birthday-lina-bo-bardi
Η Λίνα Μπο Μπάρντι, Ιταλο-Βραζιλιάνα αρχιτετκόνισσα, κινήθηκε ανάμεσα στον μπρουταλισμό και τη μοντέρνα αρχιτεκτονική. Σπούδασε στη Ρώμη και αργότερα εργάστηκε στο Μιλάνο, όπου συνεργάστηκε με τον Gio Ponti και έγινε συντάκτρια στο περιοδικό Quaderni di Domus.
Ο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, την άφησε με ένα κατεστραμμένο γραφείο, και μαζί με τον Bruno Zevi ίδρυσε την έκδοση A Cultura della Vita. Ως μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, γνώρισε τον κριτικό και ιστορικό τέχνης Pietro Maria Bardi, με τον οποίο μετακόμισε μόνιμα στη Βραζιλία.
Εκεί, δημιούργησε μερικά από τα πιο γνωστά της έργα, όπως το MASP (Μουσείο Τέχνης της Σάο Πάολο, 1968), ένα εμβληματικό παράδειγμα μοντέρνας αρχιτεκτονικής με μια δομή που "αιωρείται" πάνω από το έδαφος.
Η Bo Bardi πίστευε στην κοινωνική δικαιοσύνη και προσπάθησε να δημιουργήσει αρχιτεκτονική προσβάσιμη και χρήσιμη για όλους.
Το Casa de Vidro (Γυάλινο Σπίτι), η προσωπική της κατοικία, αποτελεί επίσης αριστούργημα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής.
Η Bo Bardi ασχολήθηκε επίσης με τη δημιουργία σκηνικών, την τέχνη, τον σχεδιασμό επίπλων και πολλά άλλα, δείχνοντας μια πολυσχιδή και πρωτοποριακή προσέγγιση στη δημιουργία.
SESC Pompeia factory
Glass house casa de vidro
MASP Μουσείο Τέχνης, Σάο Πάολο
Denise Scott Brown (1931–)
«Ο αστικός σχεδιασμός δεν πρέπει να συγχέεται με το σχεδιασμό μεγάλης κλίμακας αρχιτεκτονικών έργων ή την αναζήτηση όμορφων τοπίων. Οι ιδέες μας πρέπει να προκύπτουν από την κατανόηση των αστικών διαδικασιών και των μοτίβων που σχηματίζουν οι αστικές δραστηριότητες. Αλλά και οι αρχιτέκτονες χρειάζονται αυτή τη γνώση.»
https://www.archdaily.com/464414/denise-scott-brown-an-in-depth-interview
Η Denise Scott Brown, Νοτιοαφρικανή αρχιτεκτόνισσα, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand στη Νότια Αφρική, στο Architectural Association School of Architecture στο Λονδίνο και στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια στις ΗΠΑ.
Ήταν κεντρική φυσιογνωμία στο κίνημα της μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής, το οποίο απέρριπτε την αυστηρότητα του μοντερνισμού και ενσωμάτωνε ιστορικά, πολιτιστικά και λαϊκά στοιχεία. Μαζί με τον σύντροφό της, Robert Venturi, έγραψαν το βιβλίο Learning from Las Vegas (1972), το οποίο άλλαξε τον τρόπο σκέψης για την αστική αρχιτεκτονική και εισήγαγε την ιδέα της "decorated shed" (διακοσμημένης αποθήκης).
Και κάπου εδώ, να εξηγήσουμε τι είναι το decorated shed.
Αποτελεί βασικό στοιχείο της μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής και αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τη σχέση ανάμεσα στη μορφή, τη λειτουργία και το νόημα. Ένα παράδειγμα είναι τα καζίνο στο Λας Βέγκας, τα οποία έχουν απλές δομές αλλά χρησιμοποιούν μεγάλες πινακίδες και φώτα για να προσελκύσουν την προσοχή.
Παρά τις τεράστιες συνεισφορές της, η Scott Brown συχνά παραμελήθηκε στην αναγνώριση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το βραβείο Pritzker, το πιο σημαντικό βραβείο αρχιτεκτονικής στον κόσμο. το οποίο απονεμήθηκε μόνο στον Venturi το 1991, παρόλο που το έργο τους ήταν κοινό.
Kazuyo Sejima (1956–)
“<<Προσπαθώ να δημιουργήσω αρχιτεκτονική που δημιουργεί νέες σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και το περιβάλλον, και που εμπλουτίζει τις ζωές των ανθρώπων”>>
Η Kazuyo Sejima είναι Ιαπωνέζα αρχιτεκτόνισσα και συνιδρύτρια του αρχιτεκτονικού γραφείου SANAA. Είναι γνωστή για την απλότητα και την καθαρότητα των σχεδίων της. Τα πιο γνωστά έργα της είναι το 21st Century Museum of Contemporary Art στην Ιαπωνία και το Rolex Learning Center στην Ελβετία. Το 2010, η Sejima έγινε η δεύτερη γυναίκα στην ιστορία που κέρδισε το βραβείο Pritzker. Το βραβείο απονεμήθηκε από κοινού σε αυτήν και τον Ryue Nishizawa για τη συνεισφορά τους στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.
Η Sejima εστιάζει στη δημιουργία χώρων που προάγουν την αλληλεπίδραση και την ευεξία. Είναι γνωστή για τη μινιμαλιστική της προσέγγιση, που χαρακτηρίζεται από καθαρές γραμμές, απλές μορφές και τη χρήση υλικών όπως γυαλί και λευκό σκυρόδεμα.
Τα έργα της δημιουργούν μια αίσθηση ελαφρότητας και διαφάνειας, με έμφαση στη φυσική φωτεινότητα και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.
21st Century Museum of Contemporary Art, Ιαπωνία
Rolex learning center, Ελβετία
