Chitchat περί γυναικών στην μόδα

Η μόδα είναι ένα μέσο έκφρασης, ένας καθρέφτης της κοινωνίας και της θέσης των γυναικών μέσα σε αυτήν. Ιδιαίτερα στο παρελθόν, τα ρούχα που φορούσε μια γυναίκα καθόριζαν όχι μόνο την προσωπική της εικόνα αλλά και την κοινωνική της τάξη. Και δυστυχώς για πολλά χρόνια τα ρούχα ήταν σχεδιασμένα από άντρες για γυναίκες ή απλά μόνο αυτοί έχουν μείνει καταγεγραμμένοι στην ιστορία. Ωστόσο, αν ψάξει κανείς λίγο πιο προσεκτικά, κάπου εκεί στις υποσημειώσεις, θα βρει γυναίκες που, με την ευρηματικότητα και τη δυναμική του χαρακτήρα τους, κατάφεραν να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Από τη Chanel που απελευθέρωσε τις γυναίκες από τους κορσέδες, μέχρι τη Vivienne Westwood που συνδέει τη μόδα με τον ακτιβισμό.

Coco Chanel (Κοκό Σανέλ) 

Nothing is more beautiful than freedom of the body. (Τίποτα δεν είναι πιο όμορφο από την ελευθερία του σώματος,)

Η πιο εμβληματική και πρωτοπόρα σχεδιάστρια μόδας της δεκαετίας του ‘20 η Gabrielle “Coco” Chanel (1883-1971), ξεκίνησε ως μια καπελού και κατάφερε να κυριαρχήσει για σχεδόν έξι δεκαετίες την παριζιάνικη haute couture. Δημιούργησε ένα καινούργιο ενδυματολογικό ύφος που απελευθέρωνε τις γυναίκες από του κορσέδες, τα δαντελένια κοσμήματα και τις στενές φούστες και τις γνώρισε στον κόσμο των ναυτικών πουκαμίσων και των φαρδιών παντελονιών.

Οι σιλουέτες της Chanel ήταν ρευστές και ανδρόγυνες, τα σχέδιά της χαλαρά και – στην περίπτωση του εμβληματικού μικρού μαύρου φορέματος (LBD) – δημοκρατικά. Ήθελε οι γυναίκες να κινούνται και να αναπνέουν ελεύθερα μέσα στα ρούχα τους, όπως ακριβώς έκαναν και οι άνδρες. Με πολλούς τρόπους, το έργο της αποτέλεσε μια μορφή γυναικείας απελευθέρωσης.

Τα 6 πιο σημαντικά της έργα ήταν (και είναι- καθώς άλλαξαν την γυναικεία μόδα και το ύφος της): Τα γυναικεία παντελόνια τα οποία είχαν ήδη αρχίσει να έρχονται στο προσκήνιο από τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο η σχεδιάστρια επιχείρησε να τα κάνει ένα stable piece για την γυναικεία ντουλάπα καθώς και τα φορούσε και ίδια. Τα ναυτικά πουκάμισα και τα κοσμήματα costume jewelry- κοσμήματα κατασκευασμένα από μη πολύτιμα υλικά, όπως γυαλί, μέταλλο, πλαστικό ή συνθετικές πέτρες, αντί για πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους. Το little black dress- που δεν λείπει από καμία ντουλάπα- και το ταγέρ Chanel (επαναστατικό – όχι μόνο για τη μόδα, αλλά και για την ενδυματολογική απελευθέρωση των γυναικών).

Mary Quant (Μαίρη Κουάντ)

Fashion is a tool to compete in life outside the home. (Η μόδα είναι ένα εργαλείο για να ανταγωνίζεσαι στη ζωή έξω από το σπίτι.)

Ευρηματική, με ισχυρές απόψεις η Mary Quant (1930 – 2023) και γνωστή για το “Ποιος ανέβασε το μήκος της φούστας τολμηρά πάνω από το γόνατο”, είναι η πιο εμβληματική σχεδιάστρια μόδας της δεκαετίας του ‘60 που έκανε δημοφιλή τα mini skirts και τα καυτά shorts. Είναι οι εμφανίσεις που διαμόρφωσαν την σκηνή των 'Swinging Sixties'. 

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Blackheath του Λονδίνου και η άρνηση των γονιών της να της επιτρέψουν να σπουδάσει μόδα, την ώθησε να σπουδάσει εικονογράφηση στο Goldsmiths, όπου εκεί γνώρισε τον σύζυγο της, τον αριστοκράτη Alexander Plunket Greene. Αποφοίτησε το 1953 και ξεκίνησε πρακτική στο Erik of Brook Street- ένα πολυτελές καπελάδικο.

Το 1955, ο σύζυγός της, αγόρασε το Markham House στην King's Road, στο Chelsea του Λονδίνου, μια περιοχή που συγκρατώνταν η Chelsea Set – μια ανεπίσημη ομάδα νεαρών καλλιτεχνών, σχεδιαστών, κινηματογραφιστών και κοσμικών εξερευνώντας νέους τρόπους ζωής, τέχνης και μόδας, επηρεάζοντας την πολιτιστική σκηνή της εποχή. Στο ισόγειο του Markham House δημιούργησαν μια μπουτίκ με το όνομα Bazaar και η Quant γέμισε το κατάστημα με ρούχα που μπορούσε να προμηθευτεί από τη χονδρική αγορά που σύντομα απογοητεύτηκε. Γι’ αυτό ξεκίνησε να φτιάχνει τα δικά της ρούχα.

Vivienne Westwood (Βίβιεν Γουέστγουντ)

I just use fashion as an excuse to talk about politics. Because I'm a fashion designer, it gives me a voice, which is really good. (Απλώς χρησιμοποιώ τη μόδα ως δικαιολογία για να μιλήσω για την πολιτική. Επειδή είμαι σχεδιάστρια μόδας, αυτό μου δίνει μια φωνή, κάτι που είναι πραγματικά καλό.)

Προκλητική και αντισυμβατική είναι οι λέξεις που εκφράζουν μέχρι και σήμερα την Vivienne Westwood (1941-2022). Η αυτοδίδακτη πορεία της καριέρας της μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις εποχές: την εποχή του Punk τη δεκαετία του ’70, τα Pagan years τη δεκαετία του ’80, την Anglomania τη δεκαετία του ’90, και την περίοδο κοινωνικού και πολιτικού ακτιβισμού από τη δεκαετία του 2000 μέχρι σήμερα.

Γεννημένη ως Vivienne Isabel Swire στην πόλη Glossop του Derbyshire στην Αγγλία, μεγάλωσε με έναν πατέρα τσαγκάρη και μια μητέρα που δούλευε σε ένα τοπικό βαμβακουργείο (μπορεί κανείς να κάνει την σύνδεση από που πήρε την έμπνευσή να ασχοληθεί με την μόδα - και ας μην είναι άμεσα συνδεδεμένα τα επαγγέλματα μεταξύ τους).

Στα 17 της, η οικογένειά μετακόμισε στο Harrow, στο Middlesex, όπου η Vivienne εργάστηκε αρχικά σε ένα τοπικό εργοστάσιο και αργότερα ως δασκάλα σε δημοτικό σχολείο και ενώ δίδασκε, έφτιαχνε ρούχα και κοσμήματα στον ελεύθερο της χρόνο. Το 1962, γνώρισε τον πρώτο της σύζυγο, Derek Westwood, όμως το ζευγάρι χώρισε το 1965. Και έτσι η Vivienne δεν φοίτησε σε σχολή μόδας και αποφάσισε να ακολουθήσει επαγγελματική πορεία στον χώρο της μόδας όταν ήταν πλέον στα 30 της.

Artwork: Ξανθή Χρυσαφίδου